Wydaje się, że Herkules Poirot po prostu nie mógł być dzieckiem – od razu urodził się przenikliwy, poważny, niezwykle inteligentny i stanowczy. Oraz w meloniku i z laseczką. I z perfekcyjnym wąsem. A jednak mały Belg, jak mawiała o nim czasem Agata Christie, z której pióra przez dziesięciolecia spływały jego przygody, musiał kiedyś od czegoś zacząć swoją znakomitą, detektywistyczną robotę! O początkach angielskiej kariery słynnego belgijskiego detektywa przeczytamy właśnie w zbiorze Wczesne sprawy Poirota.
Herkules Poirot „narodził się” wraz z opublikowaniem pierwszej książki detektywistycznej w twórczości Królowej Kryminału – była to Tajemnicza historia w Styles z 1920 roku. Same Wczesne sprawy Poirota ukazały się jako zbiór opowiadań dopiero w roku 1974, jednak powstały znacznie wcześniej – w latach 1925-26 – i były publikowane pojedynczo w rozmaitych czasopismach. Szczerze jednak cieszę się, że wydawcy zadali sobie trud zebrania ich w jedną całość, są bowiem wspaniałe, warte uwagi, jak zwykle u Christie – po mistrzowsku napisane, ale przede wszystkim – mają wszystkie „typowe” zalety historii z Poirotem w roli głównej. Z radością odnalazłam tu idealnie wypielęgnowane wąsy słynnego detektywa, jego nienaganny strój i najlepsze w całej Anglii maniery, a także pękatą, niewysoką sylwetkę i jajowatą głowę mieszczącą w sobie całkowicie ponadprzeciętne „małe szare komórki” (o ileż skuteczniejsze od prymitywnych policyjnych metod!). Jest tu również jego umiłowanie do symetrii i inne drobne natręctwa, które Christie opisała z typową dla siebie spostrzegawczością a także głębokie wyczucie etyki i moralności, które zawsze budziło mój szacunek dla małego Belga.
Miłośnicy i miłośniczki twórczości Agaty Christie spotkają tu jednak nie tylko charakterystyczną postać jednego z najbardziej oryginalnych literackich detektywów, ale także innych lubianych przez siebie bohaterów i bohaterki; przede wszystkim kapitana Arthura Hastingsa, najbliższego przyjaciela Poirota, który pełni rolę narratora oraz niezwykle kompetentnej panny Lemon i poczciwego inspektora Jappa. Pojawia się tu również podająca się za rosyjską arystokratkę Vera Rossakoff, jedna z nielicznych kobiet, do których Poirot miał wyraźną słabość.
Na zbiór składa się osiemnaście niezbyt długich opowiadań o dynamicznej narracji. Akcja wszystkich rozgrywa się głównie na terenie Wielkiej Brytanii, już po tym, jak Poirot opuścił Belgię, gdzie pracował jako oficer policji. Zdobył już pewną sławę, a jego budzące szacunek dokonania za jakiś czas uczynią go jedną z najbardziej wpływowych osób w Anglii… Znajdujemy tu prosty, ale elegancki i dopracowany styl, który jest wizytówką autorki, charakterystyczne dla niej poczucie humoru (dyskretne, na wskroś brytyjskie, ironiczne, szczególnie pięknie widoczne w dialogach Poirota i Hastingsa) oraz jej… znajomość trucizn (była od nich prawdziwą specjalistką – okazuje się, że kariera aptekarki może bardzo się przydać w osiągnięciu literackich sukcesów na polu kryminału).
W zbiorze znalazły się zarówno opowiadania bardziej kameralne, jak Przygoda kucharki z Clapham, Mieszkanie na trzecim piętrze czy Król trefl – ich akcja rozwija się na tle niedużych miasteczek i rodzinnych posiadłości, ale i bardziej spektakularne, czasem nawet sensacyjne czy szpiegowskie (Projekt okrętu podwodnego) bądź takie, których akcja rozgrywa się podczas egzotycznej podróży (Na pełnym morzu). Są też i takie, w których odnaleźć można wiele psychologicznego napięcia (Gniazdo os). Opowiadania są różnorodne, trzymają jednak równy, wysoki poziom, który powinien bez trudu zaspokoić potrzeby i gusta zarówno miłośniczek i miłośników twórczości Christie, jak i szerzej – wszystkich osób ceniących dobry kryminał, szczególnie w klimacie retro.
Agata Christie pisze zwięźle, podaje nam na tacy wszystkie istotne szczegóły, ale w taki sposób, że wcale niełatwo domyślić się zakończenia (jest więc okazja, by w towarzystwie Poirota ćwiczyć własne szare komórki); finał zaś zawsze okazuje się nie tylko błyskotliwy, ale też logiczny. Zanim jednak do niego dotrzemy, mamy możliwość prześledzenia wciągającej, znakomicie obmyślonej fabuły i przyjrzenia się sugestywnie i wiarygodnie, choć oszczędnie zarysowanym postaciom. No i ten subtelny dowcip…!
Christie to marka sama w sobie, mój entuzjazm wobec tej książki nie powinien dziwić. Jest to w każdym razie pozycja, o którą warto uzupełnić swoją domową biblioteczkę, lektura zarazem inteligentna i lekka, rozrywka na wysokim poziomie, do tego ładnie wydana. Dodatkową zachętą dla miłośników i miłośniczek Poirota niech będzie możliwość trafienia na kilka ciekawostek z jego prywatnego życia… Wyborna lektura.
Tytuł: Wczesne sprawy Poirota
Autorka: Agata Christie
Wydawnictwo: Dolnośląskie
Data wydania: 2013
ISBN: 9788324592364
Oprawa: miękka ze skrzydełkami
Liczba stron: 312
Kategoria: kryminał, opowiadania